Nederlandsche Tramweg Maatschappij (NTM), 1880 - 1947

Gewijzigd: j:12-08-2023

Inhoud:

Links:

Station:

Gegevens

Oprichting: 24 april 1880 te Utrecht
Opheffing: Tram 1956 en bus 1 april 1971
Overgenomen door: Restanten van de tramlijnen door NS en buslijnen door FRAM
Spoorwijdte: 1435 mm
Lengte lijnennet: 297 km
Top

Algemeen

Op 24 april 1880 vindt in Utrecht de oprichting plaats van de Nederlandsche Tramweg Maatschappij (NTM). Doel van de NTM is om in Nederland diverse tramlijnen aan te leggen. In de praktijk komt dit neer op een tramlijnennet dat zich concentreert in de provincies Friesland, Groningen en Drenthe. In de overige delen van Nederland komen de initiatieven niet van de grond.

In 1915 komt er voor het station van Assen een tramlijn van de Nederlandsche Tramweg Maatschappij in dienst. Deze tramlijn voert vanaf het station van Assen via Hijkersmilde naar Oosterwolde. Op 1 juli 1915 wordt de voor het publiek opengesteld. Tegelijkertijd wordt er een spooraansluiting gemaakt met het emplacement van Assen. Hierdoor is het mogelijk om goederenwagens per tram verder te vervoeren. De NTM heeft namelijk in tegenstelling tot veel andere tramwegmaatschappijen in het noorden van Nederland dezelfde spoorwijdte (1435 mm) als de spoorwegen.

De NTM voert de exploitatie uit met stoomlocomotieven. In 1925 neemt de NTM ook motorwagens in dienst die gebouwd zijn door de firma Werkspoor. Deze worden in eerste instantie ingezet op de trajecten in Friesland. Of deze motorwagens ook op de tramlijn naar Assen hebben gereden is onbekend bij de auteur. Vanaf juli 1930 heeft de NTM ook autobussen in dienst. Vanaf 1930 is het hoofdkantoor van de NTM gevestigd in Heereveen. In 1930 rijden er op werkdagen 5 trams tussen Oosterwolde en Assen. Vanaf half augustus 1933 rijden er autobussen op het traject Oosterwolde - Assen. In de dienstregeling van 22 mei 1937 staat alleen 's ochtens, niet op zondag, één tramdienst van Oosterwolde naar Assen en terug. De rest van de dag nemen autobussen de dienst over. Op 23 april 1940 meldt het Friesch dagblad dat de tramlijn Hijkersmilde - Assen per 19 mei 1940 zal worden opgeheven en aansluitend zal worden opgebroken. Reizigers zullen voortaan uitsluitend met bussen worden vervoerd. Het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog verandert de situatie en zijn de plannen voor de sluiting voorlopig weer van tafel. Op 15 mei 1940 rijden er 3 trams van Oosterwolde naar Assen en terug. In 1941 rijden er dagelijks 4 trams tussen Oosterwolde en Assen. De tram legt het traject af in 1 uur en 20 minuten.

[assen_002]
Stationsgebouw van Assen. Op de voorgrond is een tram van de NTM zichtbaar getrokken door locomotief 23.
Ansichtkaart uitgegeven door J.H. Schaefer's Platino uitgeverij in Amsterdam, kaart is afgestempeld in 1918.

[ntm_001]
Tram van de NTM op het voorplein van station Assen.
Onbekende fotograaf, 2 september 1941.
Op 30 april 1941 vindt om 16.30 uur op het stationsplein van Assen een botsing plaats tussen een bus van de firma Bergman uit Ter Apel en een goederentram van de NTM. De locomotief van de NTM ontspoort en de bus raakt aan de rechterkant ernstig beschadigd. Er is geen persoonlijk letsel.

Op 5 oktober 1947 wordt de exploitatie op de tramlijn Hijkersmilde - Assen definitief gestaakt. Wat er aan NTM-tramlijnen nog rest, wordt in 1956 overgedragen aan de Nederlandse spoorwegen. Het autobusbedrijf blijft tot 1 april 1971 onder de naam NTM bestaan, waarna het overgedragen wordt aan de FRAM.
Top